Archiwum Państwowe w Kielcach

Artykuły

• 

  Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa

  11 lipca 2025

  11 lipca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej.

  Czytaj Więcej o: Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa
• 

  Setna rocznica urodzin Edmunda Niziurskiego

  9 lipca 2025

  W dniu  10 lipca 2025 r. obchodzimy setną rocznicę urodzin znanego pisarza, prozaika, publicysty, dramaturga  Edmunda Niziurskiego. W 2025 r. Radni Kielc ogłosili 2025 r. Rokiem Edmunda Niziurskiego w Kielcach, aby więc upamiętnić jego twórczość dla młodzieży i dorosłych prezentujemy wystawę poświęconą pisarzowi związanemu z Kielecczyzną. Edmund Niziurski urodził się 10 lipca 1925 r. w Kielcach i w tym mieście mieszkał, uczył się do 1939 r. Po wybuchu wojny wyemigrował z rodziną na Węgry, aby w 1940 r. powrócić na Kielecczyznę i kontynuować naukę na tajnych kompletach w Ostrowcu Świętokrzyskim. Po wojnie jeszcze kilka lat mieszkał w Kielcach i w 1952 r. przeprowadził się do Warszawy. Do najbardziej znanych dzieł jego autorstwa tłumaczonych na wiele języków,  należą m.in. Księga urwisów, Sposób na Alcybiadesa, Niewiarygodne przygody Marka Piegusa, Klub włóczykijów, Naprzód, wspaniali!, Adelo, zrozum mnie!, Awantura w Niekłaju czy Siódme wtajemniczenie.

  Czytaj Więcej o: Setna rocznica urodzin Edmunda Niziurskiego
• 

  Żydzi w źródle archiwalnym

  4 lipca 2025

  Prezentowana wystawa nawiązuje do wielowiekowej historii Żydów na terenie naszego kraju sięgającej X w. Wówczas osiedlali się oni m.in. w Polsce. W XII w. na mocy statutu kaliskiego nadano im przywileje i autonomię na ziemiach polskich. Przez stulecia Polacy i nasi sąsiedzi Żydzi wspólnie radzili sobie w czasach zaborów, wojen i pokoju. Przez ponad wiek Polska znajdowała się w niewoli i po Wielkiej Wojnie w na gruzach zrujnowanego okupacją zaborczą państwa powstawał nowy ład, nowe struktury administracyjne, nowe relacje społeczne w Niepodległej. Państwo było wielonarodowościowe i wielokulturowe, w którym mieszkali we wsiach, miastach i miasteczkach m.in. Polacy i Żydzi. Dobrze zachowane dokumenty z działalności urzędów z okresu I wojny światowej i dwudziestolecia międzywojennego w zasobie naszego archiwum pozwalają na prezentację życia społeczności żydowskiej po 1918 r. i te stanowią najliczniejszą część wystawy.

  Czytaj Więcej o: Żydzi w źródle archiwalnym
• 

  „Chciałbym Ci Tatusiu Kochany …"

  18 czerwca 2025

  Święto Dnia Ojca jest wyrazem szacunku dla ojców. Jego początki sięgają pierwszego dziesięciolecia XX w., kiedy to 19.06.1910 r. w Stanach Zjednoczonych Ameryki obchodzono je po raz pierwszy. W Polsce ten dzień świętujemy od 1965 r. w dniu 23 czerwca oddając hołd wszystkim ojcom, aby uczcić nieco mniej eksponowaną rolę taty w życiu rodziny.

  Czytaj Więcej o: „Chciałbym Ci Tatusiu Kochany …"
• 

  14 czerwca - Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady

  16 czerwca 2025

  Jednym z więźniów Obozów Koncentracyjnych był Wacław Lutyński (od 1936 r.) urodzony 27 lipca 1906 r. w Ożarowie jako Wacław Józef Luciak. Do Obozu Koncentracyjnego w Auschwitz wywieziony został 14 czerwca 1940 r. z więzienia w Tarnowie w pierwszym masowym transporcie. W Obozie w Auschwitz przebywał do 1941 r. skąd przewieziony został do Obozu Dachau. Niemcy wykorzystywali go podczas pseudomedycznych eksperymentów. Przetrwał pobyt w obozach, doczekał wyzwolenia przez żołnierzy amerykańskich. Wrócił do kraju, a w latach 70. XX wieku mieszkał w Kielcach.

  Czytaj Więcej o: 14 czerwca - Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady
• 

  I tylko pamięć została… Katyń w źródle archiwalnym – wybrane materiały z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach

  3 czerwca 2025

  I tylko pamięć została po tej katyńskiej nocy...

  Pamięć nie dała się zabić, nie chciała ulec przemocy.

  I woła sprawiedliwość i prawdę po świecie niesie...

  Prawdę o jeńców tysiącach gładzonych w katyńskim lesie…

  (Feliks Konarski, ps. „Ref-Ren”, Katyń)

  Czytaj Więcej o: I tylko pamięć została… Katyń w źródle archiwalnym – wybrane materiały z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach
• 

  90 rocznica śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego

  12 maja 2025

  „Póki nad panoramą życia politycznego, a nawet duchowego górowała silna osobowość Marszałka, wszystko nieźle trzymało się kupy […]. Gdy umarł, poczuliśmy się trochę, jakby wiatr zerwał nam dach nad głową.”

  (W. Gombrowicz, Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argentynie)

  Czytaj Więcej o: 90 rocznica śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego
• 

  234 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja

  30 kwietnia 2025

  W 234 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja wystawę - wpisując się w jej upamiętnienie -  prezentujemy wystawę. Ten ważny dla Polski i Polaków akt, po dzień współczesny przypominany jest z pokolenia na pokolenie. Zyskał on wówczas i dziś duże uznanie w wymiarze międzynarodowym.

  Czytaj Więcej o: 234 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja
• 

  Olga Boznańska (urodzona 15 kwietnia 1865 r., zmarła w 26 października 1940 r.)

  15 kwietnia 2025

  Uchwałą Sejmu najwybitniejsza polska malarka okresu modernizmu została patronką roku 2025. „Obrazy Boznańskiej należą do najważniejszych dzieł polskiego malarstwa modernistycznego i kanonu historii sztuki, a jej kariera stanowi przykład jednego z najwybitniejszych polskich sukcesów artystycznych na arenie międzynarodowej” - uzasadnili posłowie. W 2025 r. przypada 160. rocznica urodzin oraz 85. rocznica śmierci malarki.

  Czytaj Więcej o: Olga Boznańska (urodzona 15 kwietnia 1865 r., zmarła w 26 października 1940 r.)
• 

  O Wielkanocy słów kilka…

  14 kwietnia 2025

  Wielkanoc jest jednym z najstarszych, a zarazem największym świętem w chrześcijańskim w roku liturgicznym. Termin obchodzenia Wielkanocy ustalony został w 325 r. na soborze nicejskim i przypada na pierwszą niedzielę, po pierwszej wiosennej pełni księżyca.

  Czytaj Więcej o: O Wielkanocy słów kilka…