15 maja obchodzimy dzień Św. Izydora Oracza, świętego katolickiego żyjącego na przełomie XI i XII wieku w Hiszpanii. Św. Izydor Oracz jest patronem Madrytu, rolników, osób ciężko pracujących, orędownikiem w czasie suszy, opiekunem zwierząt domowych oraz patronem osób opiekujących się zwierzętami.
Kult św. Izydora dotarł z Hiszpanii do Polski, gdzie popularyzowali go jezuici. Zakładali oni bractwa pod wezwaniem św. Izydora Oracza, służące objęciu ludności wiejskiej opieką duszpasterską.
Uświęcenie rolnictwa i pracy chłopa zawarte w opiniach o Świętym sprawiło, że jego kult znajdował wyznawców w całej społeczności wiejskiej, w tym, także i wśród osiadłej na wsi szlachty. Zwłaszcza polskie ziemiaństwo, gospodarujące na własnych folwarkach, chętnie utożsamiało się ze statusem rolnika, jakim był św. Izydor.
Kult św. Izydora sprawił, iż w Polsce wystawiono kilka kościołów i kaplic pod jego wezwaniem. W wielu kościołach można oglądać jego ołtarz lub obraz czy też wizerunek na chorągwi.
Św. Izydor jest drugim patronem diecezji kieleckiej oraz patronem wielu parafii m.in. w Radlinie Górnym, Smolanach, Nowej Wsi i Gorzkowicach. W Białymstoku istnieje Stowarzyszenie Świętego Izydora Oracza, które przyznaje Medal Świętego Izydora Oracza za szczególne zasługi dla rolnictwa.
Poniżej prezentujemy materiały archiwalne z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach związane z tym tematem.